ศัลยกรรมเปลือกตา เป็นการผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาหรือหนังตาหย่อนคล้อย โดยการตัดผิวหนังและไขมันส่วนเกินออกไป เมื่ออายุมากขึ้นหนังตาชั้นบนจะเริ่มหย่อน กล้ามเนื้อหนังตาไม่แข็งแรง ไขมันส่วนเกินจึงสะสมอยู่ในบริเวณเปลือกตาและใต้ตา ทำให้คิ้วตก หนังตาตก และมีถุงใต้ตา

นอกจากจะทำให้ดูแก่ก่อนวัยแล้ว ผิวหนังรอบดวงตาที่หย่อนมากยังลดประสิทธิภาพการมองด้านข้าง การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาจะช่วยลดปัญหาทางสายตาดังกล่าว ดวงตาดูสดใส อ่อนวัย

ผู้เข้ารับการผ่าตัดควรปรึกษาแพทย์เรื่องความคาดหวังผลลัพธ์จากการผ่าตัด ข้อดี รวมถึงความเสี่ยงของการผ่าตัดเพื่อช่วยในการตัดสิน

ทำไมต้องศัลยกรรมเปลือกตา
การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาเหมาะกับผู้ที่เปลือกตาหย่อนคล้อยจนไม่สามารถลืมตาได้ตามปกติหรือเปลือกตาส่วนล่างหย่อนลง การตัดหนังตาส่วนบนออกจะช่วยปรับการมองเห็นให้ดีขึ้นและดูอ่อนวัย

ศัลยกรรมเปลือกตาเหมาะกับผู้ที่มี

• หนังตาบนคล้อยหรือเป็นถุง
• ประสิทธิภาพการมองเห็นด้านข้างลดลงเนื่องจากหนังตาส่วนเกินของเปลือกตาบน
• เปลือกตาล่างมีหนังตาส่วนเกิน
• มีถุงใต้ตา

การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาสามารถทำพร้อมกับการยกคิ้วและการปรับแต่งหนังตาตก

ประกันมักจะครอบคลุมการผ่าตัดเพื่อแก้ไขความบกพร่องทางการมองเห็น แต่ไม่ครอบคลุมศัลยกรรมเพื่อความงาม การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาส่วนล่างถือเป็นการศัลยกรรมเพื่อความงาม

ความเสี่ยง

• ติดเชื้อ เลือดออก
• เกิดรอยช้ำบริเวณที่ผ่าตัด
• ตาแห้ง ระคายเคือง
• หลับตาไม่ได้หรือปัญหาเกี่ยวกับเปลือกตา
• รอยแผลผ่าตัด
• กล้ามเนื้อตาบาดเจ็บ
• สีผิวเปลี่ยน
• ต้องได้รับการผ่าตัดเพื่อปรับแต่งเพิ่มเติม
• มองเห็นไม่ชัด หรือตาบอดซึ่งพบได้น้อยมาก
• ความเสี่ยงอื่น ๆ จากการผ่าตัด เช่น แพ้ยาสลบ เลือดอุดตัน

ก่อนเข้ารับการผ่าตัด ควรพูดคุยกับแพทย์ถึงความเสี่ยงจากการผ่าตัดที่อาจเกิดขึ้น ทำความเข้าใจ และชั่งน้ำหนักข้อดีและข้อเสียของการผ่าตัดเพื่อช่วยในการตัดสินใจว่าควรทำการผ่าตัดหรือไม่

การเตรียมตัว
ก่อนก่อนเข้ารับการผ่าตัด ผู้รับการผ่าตัดจะได้พบศัลยแพทย์และจักษุแพทย์ หรือศัลยแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญด้านศัลยกรรมดวงตาเพื่อพูดคุยถึงเรื่องดังต่อไปนี้

• ประวัติการรักษาพยาบาล: ศัลยแพทย์จะซักถามประวัติการผ่าตัดและอาการต่าง ๆ เช่น ภูมิแพ้ โรคเกี่ยวกับการไหลเวียนโลหิต ตาแห้ง โรคเบาหวาน ต้อหิน และไทรอยด์ รวมไปถึงการใช้ยา วิตามิน สมุนไพร แอลกอฮอล์ บุหรี่ และสารเสพติด
• ความคาดหวัง: การพูดคุยกับศัลยแพทย์ถึงความคาดหวังจากการผ่าตัดจะช่วยให้ได้ผลลัพธ์น่าพึงพอใจ ศัลยแพทย์จะอธิบายถึงขั้นตอนการรักษาที่ผู้เข้ารับการรักษาควรได้รับ

ก่อนการผ่าตัด

• การตรวจร่างกาย แพทย์จะตรวจร่างกายและวินิจฉัยการผลิตน้ำตาและวัดขนาดเปลือกตา
• การตรวจสายตา แพทย์จะตรวจและวัดสายตา รวมถึงประสิทธิภาพการมองด้านข้าง การตรวจนี้จำเป็นต่อการยื่นเคลมประกัน
• การถ่ายภาพเปลือกตา การถ่ายภาพเปลือกตาหลายมุมจะช่วยในการวางแผนการผ่าตัด ประเมินผลข้างเคียงหลังผ่าตัด และจำเป็นต่อการยื่นเคลมประกัน

ก่อนเข้ารับการผ่าตัด

• งดรับประทานยาละลายลิ่มเลือด อาหารเสริมหรือสมุนไพร ควรปรึกษาแพทย์ผู้ดูแลโรคประจำตัวก่อนว่าสามารถงดยาก่อนการผ่าตัดได้หรือไม่ หากงดได้ ต้องงดยานานเท่าไร และใช้ยาที่แพทย์อนุญาตเท่านั้น
• งดสูบบุหรี่ 2-3 สัปดาห์ก่อนเข้ารับการผ่าตัด การสูบบุหรี่ทำให้แผลผ่าตัดหายยากขึ้น
• ควรให้คนในครอบครัวหรือเพื่อนขับรถให้ และมีคนดูแลที่บ้านหลังการผ่าตัด

จะเกิดอะไรขึ้นบ้าง

ก่อนการทำผ่าตัด
แพทย์จะขีดเส้นบริเวณที่จะกรีดเปลือกตาก่อนฉีดยาชาเฉพาะที่ และให้ยาผ่านหลอดเลือดดำเพื่อช่วยให้ผ่อนคลาย
ระหว่างการผ่าตัด

• การผ่าตัดตกแต่งหนังตาชั้นบน: แพทย์จะจะตัดหนังส่วนเกิน กล้ามเนื้อ และไขมันออก แล้วเย็บปิดแผล
• การผ่าตัดตกแต่งหนังตาชั้นล่าง: แพทย์จะกรีดบริเวณใต้ขนตาหรือด้านในเปลือกตาล่าง ตัดหรือกระจายไขมันส่วนเกิน กล้ามเนื้อ หรือหนังที่คล้อยบริเวณนั้น แล้วเย็บแผล
  หากเปลือกตาด้านบนคล้อยปิดตาดำ แพทย์จะทำการผ่าตัดแก้ภาวะกล้ามเนื้อยกหนังตาอ่อนแรงหรือหนังตาตก เพื่อช่วยยกกล้ามเนื้อซึ่งทำหน้าที่ในการเปิดเปลือกตา

หลังการผ่าตัด
การผ่าตัดตกแต่งเปลือกตาไม่จำเป็นต้องนอนพักฟื้นที่โรงพยาบาล หลังการผ่าตัด แพทย์จะให้ผู้เข้ารับการผ่าตัดพักฟื้นดูอาการระยะหนึ่ง ก่อนให้กลับบ้านได้ภายในวันเดียวกัน
หลังการผ่าตัด อาจจะมีอาการ

• มองไม่ชัดเพราะยาขี้ผึ้งที่ทาบนเปลือกตา
• น้ำตาไหล
• ไวต่อแสง
• เห็นภาพซ้อน
• เปลือกตาบวมและชา
• มีรอยช้ำรอบดวงตา
• มีอาการปวด

หลังการผ่าตัด แพทย์จะแนะนำให้

• ประคบน้ำแข็งบนเปลือกตานาน 10 นาที ทุกชั่วโมงหลังการผ่าตัด และประคบ 4-5 ครั้งในวันต่อมาเพื่อช่วยลดอาการบวม
• ทำความสะอาดเปลือกตาอย่างเบามือและใช้ยาหยอดตาหรือยาขี้ผึ้งที่แพทย์จ่ายให้
• หลีกเลี่ยงการใช้กำลัง ยกของหนัก และออกกำลังกาย เช่น แอโรบิค วิ่ง ว่ายน้ำอย่างน้อย 1 สัปดาห์
• งดสูบบุหรี่
• ห้ามขยี้ตา
• งดใส่คอนแทคเลนส์ 2 สัปดาห์หลังผ่าตัด
• สวมแว่นกันแดดเพื่อปกป้องเปลือกตาจากลมและแสงแดด
• นอนยกศีรษะให้สูงกว่าอกในช่วง 2-3 วันแรก
• พบแพทย์ตามนัดเพื่อตัดไหม

ห้ามทานยาแก้ปวด อาหารเสริมหรือยาสมุนไพรที่ทำให้เลือดออกเป็นเวลา 1 สัปดาห์
รีบพบแพทย์ทันที หากมีอาการดังต่อไปนี้

• หายใจไม่อิ่ม
• เจ็บหน้าอก
• หัวใจเต้นผิดปกติ
• ปวดตาข้างที่ผ่าตัดอย่างรุนแรง
• เลือดออก
• มีปัญหาด้านการมองเห็น

ผลลัพธ์
ผู้เข้ารับการผ่าตัดส่วนใหญ่พึงพอใจกับผลลัพธ์ รู้สึกว่าใบหน้าดูไม่อ่อนล้า ดูอ่อนเยาว์กว่าเดิม รู้สึกมั่นใจมากขึ้น ในบางรายผลลัพธ์คงทนถาวร แต่ในรายอื่น ๆ หนังตาอาจจะกลับมาตกอีกได้

อาการบวมช้ำจะลดลงภายใน 10 - 14 วัน สามารถกลับไปทำกิจวัตรนอกบ้านได้ ตามปกติแล้วแผลผ่าตัดใช้เวลาหลายเดือนกว่ารอยจะจางลง ระหว่างนี้ควรพยายามปกป้องเปลือกตาจากแสงแดด