เลือกหัวข้อที่อ่าน

• ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์
• แนวทางการรักษาโรคทางต่อมไทรอยด์

โรคทางต่อมไทรอยด์

ต่อมไทรอยด์ มีหน้าที่ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ที่ทำหน้าที่รักษาระดับเมตาบอลิสมของร่างกาย ควบคุมความดันโลหิต อุณหภูมิของร่างกาย ควบคุมอัตราการเต้นของหัวใจ และน้ำหนัก ต่อมไทรอยด์อยู่บริเวณลำคอหน้าต่อหลอดลมบริเวณคอ

ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์

1. ความผิดปกติด้านการทำงานของต่อมไทรอยด์ แบ่งเป็น
   • ภาวะพร่องไทรอยด์ เกิดจากต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนไม่เพียงพอ โดยสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดคือ Hashimoto’s thyroiditis โดยโรคนี้ เกิดจากภูมิคุ้มกันของร่างกายทำลายและหยุดการสร้างฮอร์โมนของต่อมไทรอยด์ ทำให้เกิดภาวะพร่องหรือขาดของออร์โมนไทรอยด์ ส่งผลให้มีอาการ เหนื่อยง่าย เมื่อยล้า ปวดกล้ามเนื้อ น้ำหนักเพิ่ม ท้องผูก ผิวแห้ง ขี้หนาว ขี้เกียจ ง่วงนอนง่าย หรือแม้กระทั่งหัวใจล้มเหลว บวมน้ำ บางคนมีเสียงแหบ และชาฝ่ามือมั้ง 2 ข้าง หากมีอาการดังกล่าว ควรตรวจเลือดดูระดับฮอร์โมนไทรอยด์ และวัดระดับภูมิคุ้มกันที่จำเพาะต่อโรคนี้
   • ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ เกิดจากการที่ต่อมไทรอยด์มีภาวะอักเสบเฉียบพลันหรือกึ่งเฉียบพลัน หรือภูมิคุ้มกันของร่างกายกระตุ้นให้ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนเพิ่มขึ้น หรือมีเนื้องอกที่ต่อมไทรอยด์ขนาดใหญ่ที่สร้างฮอร์โมนไทรอยด์เพิ่มขึ้น หากมีอาการดังกล่าว ควรตรวจเลือดดูระดับฮอร์โมนไทรอยด์ และวัดระดับภูมิคุ้มกันที่จำเพาะต่อโรคนี้
2. เนื้องอกต่อมไทรอยด์
   โดยส่วนใหญ่ เนื้องอกบริเวณต่อมไทรอยด์มักเป็นเนื้องอกธรรมดา หรือถุงน้ำ แต่บางครั้ง เนื้องอกดังกล่าว อาจเกิดจากมะเร็งต่อมไทรอยด์ โดยเฉพาะหากผู้ที่มีเนื้องอกต่อมไทรอยด์ มีประวัติมะเร็งไทรอยด์ในครอบครัว มีประวัติการฉายแสงที่บริเวณศีรษะและลำคอ เป็นผู้ชาย หรือเนื้องอกไทรอยด์ในหญิงตั้งครรภ์ หากเจอเนื้องอกบริเวณต่อมไทรอยด์ จะสังเกตได้ว่าเนื้องอกนั้น เคลื่อนที่ตามการกลืน และบางครั้งอาจทำให้มีอาการกลืนติด หรือกลืนลำบาก หรือมีต่อมน้ำเหลืองโต หากมีอาการหรือมีประวัติครอบครัวดังกล่าว ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการตรวจอัลตร้าซาวด์ไทรอยด์เพิ่มเติม และหากพบว่ามีเนื้องอกที่น่าสงสัย อาจจำเป็นต้องได้รับการเจาะชิ้นเนื้อดังกล่าวไปตรวจ

แนวทางการรักษาโรคทางต่อมไทรอยด์

1. ภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมน ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับฮอร์โมนทดแทน หากเป็นชนิด Hashimoto’s thyroiditis ผู้ป่วยอาจจำเป็นต้องได้รับฮอร์โมนทดแทนไปตลอดชีวิต
2. ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ หากเป็นชนิดภูมิคุ้มกันกระตุ้นให้มีการสร้างฮอรืโมนเพิ่มขึ้น หรือเรียกว่า Graves disease ผู้ป่วยต้องได้รับการรักษาด้วยยาต้านไทรอยด์เพื่อลดการสร้างฮอร์โมนจากต่อมไทรอยด์ หากรักษาด้วยยาดังกล่าวแล้วอาการไม่ดีขึ้น หยุดยาไม่ได้ หรือหยุดยาแล้วกลับมาเป็นใหม่ หรือคอโตมาก อาจพิจารณารักาด้วยการกลืนแร่ไอโอดีนและการผ่าตัดต่อมไทรอยด์
3. ภาวะเนื้องอกต่อมไทรอยด์ หากเป็นชนิดที่สร้างฮอรโมนเยอะ และมีก้อนเดียว นิยมรักษาด้วยวิธีกลืนแร่ไอโอดีน แต่หากมีหลายก้อน นิยมรักาด้วยวิธีการผ่าตัด
4. มะเร็งต่อมไทรอยด์ รักษาด้วยวิธการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ออกทั้งหมด (Total thyroidectomy) หากเป็นชนิดที่ตอบสนองต่อแร่ไอโอดีน จะรักษาต่อด้วยการกลืนแร่ไอโอดีน หลังจากนั้นจะต้องรับประทานฮอร์โมนไทรอยด์เสริมไปตลอดชีวิต