Introvert vs Extrovert คุณเป็นคนแบบไหน?

Introvert หรือ บุคลิกภาพแบบเก็บตัว และ Extrovert หรือบุคลิกภาพแบบแสดงตัว เป็นหนึ่งในทฤษฎีอธิบายบุคลิกภาพของมนุษย์โดยจิตแพทย์ และนักจิตวิทยาชื่อดังชาวเยอรมัน คาร์ล กุลสตาฟ จุง (Carl Gustav Jung) ที่มีการบัญญัติศัพท์สองคำนี้ใช้เป็นครั้งแรกเพื่ออธิบายท่าทีในการมีปฏิสัมพันธ์ของบุคคลในสังคมที่มีความแตกต่างกัน 2 ขั้ว เพื่อทำความเข้าใจ เรียนรู้ และเพื่อให้สามารถปรับตัวอยู่ร่วมกันในสังคมได้

Introvert และ Extrovert แตกต่างกันอย่างไร?

Dr Jung ได้อธิบายความแตกต่างระหว่างบุคลิกภาพทั้ง 2 แบบ ทั้ง Introvert และ Extrovert โดยพิจารณาจากรูปแบบการได้รับพลังงาน หรือการสะสมพลังงานจากการเลือกใช้ชีวิตของผู้คนในช่วงเวลาสั้น ๆ ในสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกัน โดย Dr Jung พบว่าผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Extrovert จะรู้สึกได้รับพลังงานจากการได้อยู่ท่ามกลางผู้คน การได้มีปฏิสัมพันธ์กับโลกภายนอก และการได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นและความรู้สึกของตนเองกับผู้อื่น ในขณะที่ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert จะรู้สึกได้ชาร์จพลังจากการได้อยู่กับตนเอง รู้สึกเป็นตัวของตัวเองหากได้อยู่ในพื้นที่ส่วนตัว หรือรู้สึกดีที่ได้ใช้ความคิด ครุ่นคิดถึงสิ่งต่าง ๆ อย่างสงบ

สาเหตุของบุคลิกภาพแบบ Introvert, Extrovert เกิดจากอะไร?

ทั้งบุคลิกภาพแบบ Introvert และบุคลิกภาพแบบ Extrovert ไม่ใช่โรค และไม่ใช่ภาวะผิดปกติที่จำเป็นต้องได้รับการรักษาทางการแพทย์ โดยจากงานวิจัยพบว่า บุคลิกภาพแบบ Introvert และ Extrovert อาจมีสาเหตุเกิดจาก 2 ปัจจัย ได้แก่

• ปัจจัยทางพันธุกรรม (Genes) หรือ ลักษณะที่ถ่ายทอดทางกรรมพันธ์ระดับยีนจากพ่อและแม่สู่ลูก โดยหากพ่อแม่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert ลูกก็มีแนวโน้มสูงที่จะมีบุคลิกภาพแบบ Introvert นอกจากนี้ การหลั่งของสารสื่อประสาทบางชนิด เช่น โดพามีน (Dopamine) ที่พบการหลั่งของสารในปริมาณที่สูงในผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Extrovert ทำให้รู้สึกกระตือรือร้น มีชีวิตชีวา และรู้สึกมีพลังงานกับการได้เข้าสังคม
• ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม (Environment) ในผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert อาจมีการซึมซับพฤติกรรมของพ่อแม่ หรือผู้เลี้ยงดูที่มีวิถีการดำเนินชีวิตที่เรียบง่าย มีวิธีการสื่อสารทางสังคมที่ไม่เร่งรีบ หรือมีการเติบโตมาในสภาพแวดล้อมที่มีความสงบ มีสิ่งเร้าทางสังคมน้อย ล้วนมีส่วนสำคัญในการกำหนดลักษณะบุคลิกภาพแบบ Introvert ในขณะที่ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Extrovert อาจเติบโตมาในสภาพแวดล้อมที่รายล้อมไปด้วยผู้คน มีการสื่อสารถึงโลกภายนอกอย่างต่อเนื่อง มีการทำกิจกรรมร่วมกันของคนในครอบครัวอย่างสม่ำเสมอ หรือมีความตื่นตัวกับการเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยที่ทำให้ซึมซับพฤติกรรมในวัยเยาว์ และเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีบุคลิกภาพแบบ  Extrovert ในที่สุด

Introvert มีบุคลิกอย่างไร?

• ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert คือ ผู้ที่มีความสุขกับการได้อยู่กับตนเอง เป็นผู้ที่รู้สึกดีที่ได้ใช้กระบวนการคิดถึงสิ่ง ๆ ตามลำพัง เป็นผู้ที่ชาร์จพลังจากการได้อยู่คนเดียว
• ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert สามารถสังเกตได้จากไลฟ์สไตล์ในเวลาว่าง โดยมักเลือกที่จะใช้เวลาว่างทำกิจกรรมหรืองานอดิเรกในพื้นที่ที่สงบ ชอบกิจกรรมที่ได้ใช้ความคิด การวางแผนงาน และจิตนาการของตนเอง
• บุคคลแบบ Introvert ไม่ชอบการอยู่ท่ามกลางคนหมู่มาก ไม่ชอบการเข้าสังคม และรู้สึกสูญเสียพลังงานหลังจากที่ได้เข้าสังคม
• เมื่อต้องเข้าสังคม ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert มักเป็นผู้ฟังมากกว่าผู้พูด มักเป็นผู้ที่ไม่เริ่มบทสนทนาก่อน เป็นผู้ที่ชอบใช้ความคิดวิเคราะห์สิ่งที่ผู้อื่นพูด และเป็นผู้ที่มีมุมมองความคิดที่ลึกซึ้ง
• เมื่อทำงานร่วมกับผู้อื่น บุคคลแบบ Introvert เป็นผู้ที่ใส่ใจในรายละเอียด มักชอบใช้ความคิดวิเคราะห์แยกแยะ และวางแผนงานอย่างเป็นขั้นเป็นตอน และเป็นผู้ที่มีสมาธิที่ดีในการทำงาน
• เมื่อเริ่มต้นทำความรู้จักกับผู้อื่น บุคคลแบบ Introvert อาจดูเข้าถึงยาก แต่หากคุ้นเคยกันดีแล้ว บุคคลแบบ Introvert สามารถเป็นส่วนหนึ่งที่ดีของทีมการทำงานได้เป็นอย่างดี
• ในการทำงานร่วมกับผู้อื่น บุคคลแบบ Introvert เป็นผู้ที่มีดีเทลในการทำงาน มีการวางแผนงานที่ผ่านกระบวนการคิดมาแล้วเป็นอย่างดี มีความคิดสร้างสรรค์และสามารถนำเสนอสิ่งใหม่ ๆ ให้กับการทำงานได้อย่างน่าสนใจ
• ในการใช้ชีวิตในสังคม บุคคลแบบ Introvert เป็นผู้ฟังโดยธรรมชาติ เป็นผู้ที่มักหลีกเลี่ยงความขัดแย้ง มักสงวนท่าที ไม่ค่อยแสดงออกซึ่งความรู้สึกตรง ๆ มีความยับยั้งชั่งใจในการกระทำมากกว่าทำตามสัญชาตญาณหรือแรงกระตุ้น
• ในการสร้างมิตร ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert เลือกที่จะมีกลุ่มเพื่อนเล็ก ๆ ที่สามารถพูดคุย ปรึกษาหารือกันได้ทุกเรื่อง มากกว่ามีกลุ่มเพื่อนใหญ่ ๆ เป็นผู้ที่ใช้เวลาในการสร้างมิตรภาพ แต่เมื่อสนิทด้วยแล้วจะมอบความไว้วางใจให้
• เมื่อท่องเที่ยว ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert มีแนวโน้มที่จะท่องเที่ยวไปในสถานที่ตามธรรมชาติ ที่ที่มีเรื่องราว โดยเป็นผู้ที่ซึมซับบรรยากาศของสถานที่นั้น ๆ ได้เป็นอย่างดี

Extrovert มีบุคลิกอย่างไร?

• บุคคลที่มีบุคลิกภาพแบบ Extrovert คือผู้ที่มีความสุขกับการได้เข้าสังคม เป็นผู้ที่รู้สึกดีที่ได้สังสรรค์ พูดคุย พบปะกับผู้คนหลากหลาย เป็นผู้ที่ได้รับพลังงานจากการได้อยู่ท่ามกลางผู้คน สถานที่ หรือสิ่งแวดล้อมที่มีชีวิตชีวา
• บุคคลแบบ Extrovert เป็นผู้ที่มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี เป็นผู้มีบุคลิกภาพแบบเปิดเผย เข้าถึงง่าย เป็นคนกว้างขวาง ชอบการอยู่ท่ามกลางผู้คน ชอบความสนุกสนานเฮฮา ไม่ชอบสงวนท่าที และสามารถเข้าสังคมได้ดีโดยไม่รู้สึกประหม่า
• บุคคลแบบ Extrovert มีทักษะในการเข้าสังคมที่ดี มีกระบวนการคิดเพื่อการสื่อสารกับบุคคลอื่น มักสนทนาได้อย่างไหลลื่น ออกรสออกชาด สามารถปรับใช้บทสนทนากับบุคคลหลากหลายได้ทุกสถานการณ์
• ในวงสนทนา ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Extrovert มักได้รับโอกาสในการเป็นผู้พูดเสมอ มักเป็นผู้ที่เริ่มบทสนทนาก่อน และเป็นผู้ที่มีความสามารถในการประมวลผลสิ่ง ๆ ได้เร็วและสามารถโต้ตอบคู่สนทนาได้ทันที
• บุคคลแบบ Extrovert เป็นผู้ที่กระตือรือร้น ชอบการทำงานเป็นทีม ชอบการทำงานแบบระดมสมอง ชอบพูดคุย แลกเปลี่ยนความคิดเห็น ไม่กลัวความท้าทายใหม่ ๆ ในการทำงาน
• บุคคลแบบ Extrovert เป็นผู้ที่ตัดสินใจได้เร็ว เป็นผู้ที่คิดวิเคราะห์ปัญหาได้เร็ว เป็นคนที่กล้าที่จะเผชิญกับปัญหา มักจะนำปัญหาขึ้นมาถกเถียงเพื่อหาข้อสรุป และพร้อมที่จะเผชิญความท้าทายใหม่ ๆ
• ในการทำงานร่วมกับผู้อื่น บุคคลแบบ Extrovert เป็นผู้ที่ทำงานได้เร็ว มีความคล่องตัวสูง เป็นผู้ที่มีทักษะในการบริหารจัดการสิ่งต่าง ๆ ได้ดี เป็นผู้ที่มีความสามารถในการทำงานหลาย ๆ อย่างในเวลาเดียวกัน เป็นผู้ที่มีไอเดียมานำเสนอในการทำงานอยู่เสมอ
• ในการสร้างมิตร ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Extrovert เป็นผู้มีมีอัธยาศัยดีและสามารถเข้ากับผู้อื่นได้ง่าย ไม่ชอบการอยู่คนเดียวนาน ๆ ชอบพบปะผู้คน ไม่กลัวที่จะทำความรู้จักกับคนใหม่ ๆ เป็นคนที่มีเพื่อนเยอะ สามารถใช้เวลาอยู่กับคนหมู่มากได้เป็นเวลานาน ๆ ได้ เป็นคนร่าเริง สนุกสนาน ยิ้มแย้มแจ่มใส
• เมื่อท่องเที่ยว ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Extrovert สามารถท่องเที่ยวได้ทุกที่โดยฉพาะที่ที่เป็นเทรนด์ เป็นกระแส ที่ที่มีผู้คนและสามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้อย่างเต็มที่ เป็นผู้ที่ชอบการผจญภัย ชอบสำรวจสิ่งใหม่ ๆ และชอบแชร์เรื่องราวเหล่านั้นออกไปให้ผู้อื่นได้รับรู้

 
Ambivert มีบุคลิกอย่างไร?

ด้วยสังคมการทำงานในปัจจุบัน เป็นที่หลอมรวมของบุคคลหลากหลายบุคลิก ผู้คนจำนวนมากมีการปรับตัวเพื่อเรียนรู้ซึ่งกันและกัน จึงทำให้ไม่ได้มีแค่บุคลิกภาพแบบ Introvert หรือ Extrovert อย่างใดอย่างหนี่งอย่างชัดเจนแยกออกจากกัน เรียกบุคลิกภาพแบบนี้ว่า Ambivert หรือบุคลิกภาพแบบก่ำกึ่งระหว่าง 2 บุคลิก ทั้งนี้เพื่อให้สามารถปรับตัว เรียนรู้ และสามารถอยู่ร่วมกันกับผู้อื่นได้ บุคลิกภาพแบบ Ambivert มีลักษณะดังนี้

• บุคคลที่มีบุคลิกภาพแบบ Ambivert เป็นผู้ที่สามารถเติมพลังงานให้ตนเองได้จากการได้พบปะพูดคุยกับผู้คนและการอยู่คนเดียวโดยไม่รู้สึกอึดอัด
• บุคลิกแบบ Ambivert เป็นผู้ที่ปรับตัวเก่ง มีความยืดหยุ่นสูง สามารถสร้างสมดุลในการใช้ชีวิตในสังคม สามารถร่วมวงสนทนาและร่วมสังสรรค์กับเพื่อนร่วมงานหลังเลิกงานได้ แต่ก็ต้องการพื้นที่ส่วนตัวในการให้เวลากับตัวเองคิดทบทวนถึงสิ่งต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันด้วยเช่นกัน
• บุคลิกแบบ Ambivert เป็นได้ทั้งผู้ฟังที่ดี และสามารถเป็นผู้พูดที่ดีได้ด้วยเช่นกัน เป็นผู้ที่เข้ากับคนง่าย และสามารถเข้ากันได้ทั้งกับคนที่มีบุคลิกแบบ Introvert และ Extrovert หรือบุคลิกภาพแบบอื่น ๆ
• บุคลิกแบบ Ambivert เป็นผู้ที่มีความสามารถในการเรียนรู้และทำความเข้าใจถึงสิ่งต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี เป็นผู้ที่มีความเห็นอกเห็นใจ ร่วมรับรู้ความรู้สึก พร้อมที่จะสนับสนุนช่วยเหลือ และพร้อมที่จะเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหา
• ในการทำงาน บุคคลแบบ Ambivert สามารถทำงานเป็นทีมและสามารถทำงานคนเดียวได้ สามารถใช้ความคิดวางแผนงานในการประชุมเงียบ ๆ และในขณะเดียวกันก็สามารถนำเสนองานในที่ประชุมต่อหน้าคนหมู่มากได้อย่างไม่รู้สึกขัดเขิน
• บุคคลที่มีบุคลิกแบบ Ambivert ไม่ตีกรอบตนเองจำกัดความคิดรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง เป็นผู้ที่มีความยืดหยุ่นทางความคิด ไม่ยึดติด และเต็มใจที่จะรับฟัง ตลอดจนร่วมพิจารณาหาแนวทางบทสรุปและสิ่งที่ดีที่สุดในการทำงาน
• ในการสร้างมิตร ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Ambivert เป็นผู้มีมีอัธยาศัยดี สามารถเป็นผู้ริเริ่มในการทำความรู้จักกับผู้อื่นก่อน สามารถวางตัวเองในบทสนาได้ดี เป็นคนเปิดเผยจึงสามารถพูดเรื่องราวของตนเองให้ผู้อื่นฟัง และสามารถฟังเรื่องราวของคนอื่นได้
• เมื่อท่องเที่ยว ผู้ที่มีบุคลิกแบบ Ambivert สามารถท่องเที่ยวกับเพื่อน ๆ ได้ทุกสถานที่ สามารถเป็นผู้นำในการวางแผน และสามารถเป็นผู้ตามของเสียงส่วนใหญ่ในกลุ่มเพื่อนได้

Introvert, Extrovert สร้างสมดุลให้ชีวิต บุคลิกไหนก็ไม่สำคัญ

บุคลิกภาพของคนผันแปรได้ตามกาลเวลาตลอดช่วงชีวิตจากบุคลิกหนึ่งสู่อีกบุคลิกหนึ่ง เป็นพัฒนาการของมนุษย์ในการเลือกที่จะมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นในสังคม การจำแนกบุคลิกภาพตามหลักทฤษฎีของคาร์ล จุง เป็นเพียงทฤษฎีที่ใช้อธิบายวิธีที่ผู้คนเลือกที่จะวางตัวเองในพื้นที่ที่รู้สึกเป็นตัวของตัวเองได้ดีที่สุด โดยบุคลิกเหล่านี้มีการเปลี่ยนแปลงไปตามวัย โดยเมื่อมีอายุมากขึ้น ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Extrovert อาจเข้าสังคมน้อยลง เก็บตัวมากขึ้น และเป็นผู้ฟังมากขึ้น ในขณะที่ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert อาจเข้าสังคมมากขึ้น เปิดเผยตนเองมากขึ้น และสามารถพูดนำเสนอต่อหน้าสาธารณะได้อย่างคล่องแคล่ว

บทความโดย
นพ.ลัญฉน์ศักดิ์ อรรฆยากร

แพทย์ผู้ชำนาญการด้านจิตเวชศาสตร์
ประวัติแพทย์