บาดทะยัก รู้ทัน ป้องกันโรค

โรคบาดทะยักเป็นโรคที่เกิดจากสารพิษจากแบคทีเรีย บาดทะยักเป็นโรคที่มีความรุนแรงและก่อให้เกิดอาการเจ็บปวดต่อผู้ป่วย บาดทะยักส่งผลต่อระบบประสาททำให้ให้กล้ามเนื้อบริเวณกรามและคอมีอาการกระตุก เมื่อสารพิษเข้าสู่ระบบประสาทจะใช้เวลาหลายเดือนในการฟื้นตัวจากการติดเชื้อบาดทะยัก

ลักษณะอาการโรคบาดทะยัก

หลังจากที่แบคทีเรียเข้าสู่ร่างกายผ่านทางบาดแผล โรคบาดทะยักจะเริ่มแสดงอาการตั้งแต่สองสามวันแรกและอาจกินระยะเวลาหลายสัปดาห์  ระยะฟักตัวของบาดทะยักจะใช้เวลาประมาณ 7 ถึง 10 วัน อาการทั่วไปของบาดทะยักมีดังนี้ 

• ภาวะกรามติด
• กล้ามเนื้อคอแข็ง
• ปัญหาการกลืน
• กล้ามเนื้อท้องแข็ง
• การกระตุกของกล้ามเนื้อในร่างกายที่สร้างความเจ็บปวดและกินเวลาหลายนาที การกระตุกของกล้ามเนื้อจะถูกกระตุ้นด้วยการกระตุก เสียงดัง การสัมผัส หรือแสงจ้า
• เหงื่อออก
• ความดันโลหิตสูง
• หัวใจเต้นเร็ว

เมื่อไหร่ที่ควรพบแพทย์  

ผู้ป่วยควรทำการนัดหมายกับแพทย์เพื่อรับการฉีดวัคซีนป้องกันบาดทะยัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากผู้ป่วยไม่ได้รับการฉีดวัคซีนทุกๆ สิบปี ผู้ป่วยควรจะได้รับการฉีดวัคซีนหากเกิดบาดแผลลึก และไม่เคยได้รับการฉีดวัคซีนในช่วงห้าปีที่ผ่านมา ในกรณีที่ผู้ป่วยไม่แน่ใจว่าได้รับวัคซีนบาดทะยักครั้งสุดท้ายเมื่อใด ควรทำการฉีดวัคซีนบาดทะยัก

สาเหตุโรคบาดทะยัก 

สาเหตุของบาดทะยักเกิดจากสารพิษที่พบในสปอร์ของแบคทีเรียที่เรียกว่า Clostridium tetani แบคทีเรียเหล่านี้สามารถพบได้ในดิน ฝุ่น และมูลสัตว์ เมื่อสปอร์เหล่านี้เข้าไปในบาดแผลที่มีความลึก จะเติบโตกลายเป็นสารพิษที่ส่งผลทำให้เส้นประสาทเกิดการเสื่อม และยังส่งผลต่อเส้นประสาทที่ทำหน้าที่ควบคุมกล้ามเนื้อ ก่อให้เกิดอาการตึงและการกระตุก 

บาดทะยักไม่ใช่โรคติดต่อ บาดทะยักมักจะเกิดขึ้นกับผู้ที่ไม่เคยได้รับการฉีดวัคซีนบาดทะยักหรือไม่ได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันทุกๆ 10 ปี 

ปัจจัยเสี่ยง 

ปัจจัยที่ อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคบาดทะยัก มีดังนี้ 

• ไม่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักหรือได้รับวัคซีนบาดทะยักในจำนวนที่ไม่ครบ  
• มีบาดแผลทำให้สปอร์ของแบคทีเรียเข้าไปในแผล  
• มีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปในผิวหนังอย่างเช่น ตะปู หรือเสี้ยน 

สาเหตุที่ทำให้เกิดบาดทะยัก มีดังนี้ 

• แผลจากของมีคม อย่างเช่น เสี้ยน การเจาะตามส่วนต่างๆของร่างกาย หรือการสัก 
• แผลจากการโดนยิง 
• กระดูกหักแผลปิด 
• แผลไฟไหม้
• แผลจากการผ่าตัด
• แผลจากการฉีดยาเข้าเส้นเลือด
• แมลงสัตว์กัดต่อย
• แผลที่เท้าของผู้ป่วยเบาหวานที่มีการติดเชื้อ
• การติดเชื้อที่ฟัน
• การติดเชื้อที่สายสะดือในทารกแรกเกิดที่มารดาไม่ได้รับการฉีดวัคซีนในปริมาณที่จำเป็นต่อความต้องการ

3 ภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อบาดทะยัก   

1. กระดูกแตก 

   หากการกระตุกของกล้ามเนื้อมีความรุนแรงอาจส่งผลให้กระดูกสันหลังหรือกระดูกส่วนอื่นๆ เกิดการแตกได้  

2. โรคลิ่มเลือดอุดกั้นในปอด

    เลือดที่ไหลมาจากส่วนต่างๆของร่างกายอาจเกิดการอุดตัน ทำให้เกิดการอุดตันกับหลอดเลือดในปอด 

3. การเสียชีวิต

   การติดเชื้อขั้นรุนแรงจากอาการกล้ามเนื้อกระตุกทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับการหายใจ ทำให้ระบบหายใจล้มเหลวซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตจากโรคบาดทะยัก นอกจากนี้อาจทำให้เกิดการขาดออกซิเจนซึ่งนำไปสู่ภาวะหัวใจหยุดเต้นและเสียชีวิตในที่สุด สาเหตุอีกประการของการเสียชีวิตจากบาดทะยักอีกประการคือโรคปอดอักเสบ

การป้องกันโรคบาดทะยัก

การฉีดวัคซีนสามารถช่วยป้องกันการเกิดบาดทะยัก

แนวทางการให้วัคซีนบาดทะยักสำหรับเด็ก

วัคซีนป้องกันบาดทะยักมักจะถูกให้ร่วมกับวัคซีน DTaP สำหรับเด็ก วัคซีนนี้จะช่วยป้องกันการเกิดโรค 3 โรค ดังนี้ โรคคอตีบ โรคไอกรน และโรคบาดทะยัก วัคซีนรวม DTap จำเป็นต้องฉีด 5 เข็มและจะถูกฉีดวัคซีนเด็กให้เด็กตามอายุต่างๆ ตามลำดับดังนี้  

• 2 เดือน
• 4 เดือน
• 6 เดือน
• 15 ถึง 18 เดือน
• 4 ถึง 6 ปี 

วัคซีนป้องกันบาดทะยักสำหรับผู้ใหญ่ 

วัคซีนป้องกันบาดทะยักสามารถให้ร่วมกับวัคซีนป้องกันโรคคอตีบ (Td) ในปี 2548 วัคซีนบาดทะยัก คอตีบ และไอกรน (Tdap) ได้รับการรับรองให้สามารถใช้ได้ทั้งในวัยรุ่นและผู้ใหญ่ที่มีอายุต่ำกว่า 65 ปี เพื่อช่วยในการป้องกันโรคไอกรนอย่างต่อเนื่อง

เด็กวัยแรกรุ่นที่มีอายุระหว่าง 11 ถึง 12 ปีควรได้รับการฉีดวัคซีน Tdap และ วัคซีน Td ทุกๆ 10 ปี หากผู้ป่วยไม่เคยฉีดวัคซีน Tdap ผู้ป่วยสามารถรับวัคซีน  Td 1 เข็ม เพื่อทดแทน หลังจากนั้นในครั้งถัดไปผู้ป่วยสามารถทำการฉีด Td ต่อเนื่องได้

การติดตามการฉีดวัคซีนให้ครบอยู่เสมอเป็นสิ่งที่จำเป็น ผู้ป่วยควรทำการปรึกษาแพทย์เรื่องการฉีดวัคซีนเป็นประจำ

ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการฉีดวัคซีน Tdap หากคุณยังไม่เคยได้รับการฉีดวัคซีนในวัยเด็ก 

การวินิจฉัยโรค

แพทย์จะทำการวินิจฉัยโรคบาดทะยัก ด้วยการตรวจร่างกายและทำการซักประวัติเกี่ยวกับการรักษาพยาบาลและการฉีดวัคซีนของผู้ป่วย แพทย์จะถามคำถามเกี่ยวกับอาการกล้ามเนื้อกระตุกของผู้ป่วย

การดูแลรักษาแผล

การทำความสะอาดแผลเป็นสิ่งที่จำเป็นที่จะช่วยป้องกันไม่ให้สปอร์ของแบคทีเรียมีการเจริญเติบโต โดยขั้นตอนการดูแลรักษาแผลเริ่มต้นด้วยการที่ผู้ป่วยล้างแผลและขจัดสิ่งสกปรก สิ่งแปลกปลอมและเนื้อเยื่อที่ตายแล้วออกจากบาดแผล  โรคบาดทะยักสามารถรักษาได้ด้วยการดูแลแผล โดยแพทย์จะทำการสั่งยาเพื่อช่วยบรรเทาอาการโรค

การใช้ยารักษาโรคบาดทะยัก

• ยาต้านพิษ

  แพทย์อาจจะทำการสั่งยาต้านพิษ ยาต้านพิษจะช่วยปรับสารพิษที่ยังไม่รวมเข้ากับเส้นประสาท  

• ยาปฏิชีวนะ

   แพทย์อาจจะทำการสั่งยาปฏิชีวนะเพื่อใช้ในการรักษาแบคทีเรียบาดทะยัก 

• วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก 

  ผู้ที่เป็นโรคบาดทะยักจำเป็นต้องได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันบาดทะยักทันทีที่ได้รับการวินิจฉัยโรค 

• ยากล่อมประสาท

   แพทย์จะทำการสั่งยากล่อมประสาทเพื่อบริหารอาการกล้ามเนื้อกระตุก  

• ตัวยาชนิดอื่น ๆ 

  ในบางครั้งแพทย์จะทำการสั่งยาชนิดต่างๆ อย่างเช่น แมกนีเซียมซัลเฟต และยาในกลุ่มเบต้า-บล็อกเกอร์บางชนิดเพื่อช่วยบริหารอาการเกี่ยวกับการเต้นของหัวใจและการหายใจ ในบางทีแพทย์อาจจะใช้มอร์ฟีนและยากล่อมประสาทในการรักษาโรคบาดทะยักอีกด้วย