ประสบการณ์รักษา มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ผ่าตัดด้วยเลเซอร์ แผลเล็ก เจ็บน้อย
“ไม่คิดว่าจะเป็นโรคร้ายแรงอะไรเลย จนกระทั่งเห็นหยดเลือดในชักโครก”
คุณจอห์น โรเบิร์ต ซัตตัน (Mr. John Robert Sutton) เป็นนักธุรกิจที่มักจะเดินทางไปเสาะหาวัตถุดิบและชิมอาหารในหลากหลายประเทศทั่วโลก เขามีสุขภาพร่างกายแข็งแรงดี จนกระทั่งกลางปี 2023 เขาอยู่ที่ปารีส และร่วมเฉลิมฉลองวันบาสตีย์ เขาได้สังเกตเห็นความผิดปกติบางอย่างในปัสสาวะ
“ผมคงจะดื่มแชมเปญมากเกินไป ก็เลยทำให้ปัสสาวะมีสีแปลก ๆ ตอนนั้นไม่คิดว่าจะเป็นโรคร้ายแรงอะไรเลย ผมแค่ดื่มน้ำให้เยอะขึ้น แต่พอผ่านไป 2-3 สัปดาห์ ก็ยังไม่หาย จนมาเห็นหยดเลือดสด ๆ ในชักโครก ผมเริ่มไม่สบายใจ จึงติดต่อเพื่อนที่เมืองไทย ให้พาไปโรงพยาบาลเพื่อตรวจสุขภาพ”
เนื่องจากคุณจอห์นเคยเข้ารับการผ่าตัดทางทันตกรรมที่ประเทศไทยมาก่อน และผลการรักษาค่อนข้างน่าพอใจ เขาจึงเชื่อมั่นในกระบวนการรักษาของแพทย์ และการบริการของโรงพยาบาลในประเทศไทยอย่างมาก คุณจอห์นออกเดินทางในวันเสาร์ มาถึงไทยคืนวันอาทิตย์ และเข้ารับการตรวจในเช้าวันจันทร์ โดยครั้งนี้ เพื่อนของเขาได้พามาที่ โรงพยาบาลเมดพาร์ค
“ตอนที่ผมเดินเข้ามาในโรงพยาบาลเมดพาร์ค ผมแทบไม่เชื่อสายตาตัวเองเลย! ที่นี่คือที่ไหน โรงแรมห้าดาวหรือเปล่า ดูสะอาด กว้างขวางมาก ผมคิดว่าคงต้องนั่งรอนาน และตอบคําถามเป็นร้อยข้อแน่ ๆ แต่ผิดคาด...แค่เซ็นเอกสารเสร็จแล้วพวกเขาก็ส่งผมไปตรวจสุขภาพ ใช้เวลา 3 ชั่วโมงเท่านั้น นี่ถ้าเป็นที่สหรัฐอเมริกา คนแน่นเต็มล็อบบี้ กว่าจะตรวจครบทุกรายการ ต้องใช้เวลาสามเดือนเลยนะครับ”
ผลตรวจพบว่าเป็น มะเร็งระยะเริ่มต้น
หลังจากเจาะเลือด เอกซเรย์ อัลตราซาวนด์ แพทย์ได้แนะนำให้ไปที่ คลินิกศัลยศาสตร์ระบบทางเดินปัสสาวะ และเขาได้พบกับ นพ.ไพบูลย์ บุญญะพานิชสกุล ศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านระบบทางเดินปัสสาวะ คุณหมอได้วินิจฉัยผลการเอกซเรย์แล้วนัดหมายให้คุณจอห์นกลับเข้ามาอีกครั้งในวันรุ่งขึ้น เพื่อส่องกล้องพร้อมเก็บชิ้นเนื้อไปตรวจหามะเร็ง
“คุณหมอไพบูลย์เป็นอัจฉริยะ ทั้งรอบคอบ อ่อนโยน ใจดี อธิบายกระชับ ตรงไปตรงมา วันที่ทราบผลตรวจ ผมตกใจมากครับ คุณหมอส่งไปทำ CAT Scan เพิ่มเติมอีก แล้วก็นัดมาผ่าตัดในเช้าวันจันทร์ อะไรนะ! เช้าวันจันทร์หรอ จากที่ผมไม่รู้ว่าป่วยเป็นอะไร พอผ่านไปสัปดาห์เดียวก็รู้ว่าเป็นมะเร็ง และจะได้รักษาแล้ว เร็วมาก”
คุณหมอวินิจฉัยออกมาว่า ก้อนนิ่วในกระเพาะปัสสาวะนั้นเป็นมะเร็งระยะเริ่มต้น จึงได้เตรียมการผ่าตัดเพื่อนำก้อนนิ่วออก การผ่าตัดผ่านไปด้วยดี
“คุณหมอใช้เลเซอร์ในการผ่าตัด มันเป็นขั้นตอนที่ต้องใช้ความละเอียด แต่เขาชำนาญ และฝึกฝนมาอย่างดี แผลผ่าตัดเล็กมากเลยครับ น่าเหลือเชื่อมาก โดยเฉพาะในเรื่องของการตรวจวินิจฉัย ที่มีความรวดเร็ว วิธีการรักษาที่ทันสมัย สามารถกำจัดโรคได้ทันเวลาก่อนจะลุกลาม หลังผ่าตัดผมไม่ได้รู้สึกเจ็บปวดใด ๆ เลย ไม่ต้องใช้ยาแก้ปวดหลังจากผ่าตัดเลยครับ”
นอกจากการตรวจรักษาที่รวดเร็วแล้ว คุณจอห์นยังรู้สึกประทับใจกับการบริการของแพทย์ พยาบาล
“ประสบการณ์ช่วงหกวันแรกนั้นยอดเยี่ยมมากครับ ผมเป็นหนึ่งในคนไข้ที่ดีที่สุดของคุณหมอไพบูลย์ เขามีความสุขมากที่ผลลัพธ์เป็นเช่นนี้ เขาหัวเราะ ยิ้ม แค่ปฏิกิริยาจากคุณหมอก็บอกได้ทุกอย่างเลย พยาบาลที่นี่มีความสุขที่ได้ดูแลคนไข้ มีรอยยิ้มให้ เขาแทงเข็มเข้าไปอย่างพิถีพิถัน หลังจากผ่าตัดผมถูกเข็นเข้าไปในห้องพัก มีห้องน้ำในตัว มีทิวทัศน์สวยน่าทึ่ง เหมือนอยู่ในห้องสวีทระดับห้าดาว ทำให้ผมมีกําลังใจที่จะกลับมาและรักษาให้หายขาด”
สิ่งที่ทำให้คุณจอห์นประทับใจอย่างมากก็คือ อาหารอร่อย ที่มีทั้งเมนู ไทย อเมริกัน ญี่ปุ่น
“ผมทำธุรกิจอาหารอยู่แล้ว เข้าร้านอาหารมิชลินสตาร์ กินอาหารที่ดีที่สุดในโลกมามากมาย พอมาที่นี่ผมได้ทานพาสต้ากุ้ง อร่อยมาก! ปกติผมจะเห็นเมนูนี้ที่ร้านอาหารระดับห้าดาวในนิวยอร์กและแอลเอ เพื่อน ๆ ที่เป็นเชฟ เห็นรูปแล้วแทบไม่เชื่อว่าผมอยู่โรงพยาบาล ที่นี่ไม่มีกลิ่นของโรงพยาบาลเลย ถ้ามองไปรอบ ๆ แทบไม่รู้ด้วยซ้ำว่าอยู่ในโรงพยาบาล คุณต้องเห็นด้วยตัวเองถึงจะเชื่อ”
“อยากฝากถึงทุกคนครับว่า ถ้าเห็นเลือดในปัสสาวะ ต้องไปพบแพทย์ทันที มันอาจจะเป็นอย่างอื่นที่ไม่ใช่มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ แต่ก็ควรตรวจโดยเร็วที่สุดไม่ว่าจะรักษาที่ไหนก็ตาม แต่สำหรับผมแล้วถือว่า MedPark ช่วยชีวิตไว้ครับ”
มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มะเร็งที่ผู้ชายต้องระวัง
หากพูดถึงโรคมะเร็งที่เกิดขึ้นในระบบทางเดินปัสสาวะแล้วนั้น จากสถิติจะพบว่า มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ (Bladder cancer) เป็นมะเร็งที่พบได้มากชนิดหนึ่ง โดยมักเกิดกับเพศชาย อายุ 50-70 ปี และ 95% เป็นเซลล์มะเร็งชนิด Transitional cell carcinoma ที่เกิดจากเซลล์เยื่อบุผนังภายในกระเพาะปัสสาวะ มีการแบ่งตัวเพิ่มมากขึ้นผิดปกติจนกลายเป็นก้อนเนื้อขึ้นมา ถ้าปล่อยให้ก้อนเนื้อเจริญเติบโต ขยายขนาดใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ อาจจะลุกลามไปยังอวัยวะที่อยู่ใกล้เคียงได้
สาเหตุของมะเร็งปัสสาวะ แม้ทางการแพทย์จะยังไม่ทราบแน่ชัด แต่มีปัจจัยเสี่ยงบางอย่างที่เข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น น้ำหนักมาก การสูบบุหรี่ การสัมผัสกับสารเคมีบางอย่าง เป็นต้น
นพ.ไพบูลย์ บุญญะพานิชสกุล ศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านระบบทางเดินปัสสาวะ
สังเกตอาการ สัญญาณเตือน มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
ปัสสาวะเป็นเลือด หรือ สีปัสสาวะเหมือนน้ำล้างเนื้อโดยไม่มีอาการเจ็บปวด เป็นอาการผิดปกติที่คนไข้สามารถสังเกตได้ด้วยตัวเอง บางรายอาจจะมีอาการร่วม เช่น ปัสสาวะบ่อยขึ้น ปวดท้องน้อย ปวดปลายท่อปัสสาวะขณะเบ่งปัสสาวะ แต่ในรายที่อาการเริ่มรุนแรง อาจจะปัสสาวะออกมาเป็นเลือดสด ๆ หากสังเกตและมาตรวจพบตั้งแต่เนิ่น ๆ ก็สามารถรักษาได้ ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด
สำหรับกรณีของคุณจอห์น คนไข้มาปรึกษาด้วยอาการปัสสาวะปนเลือด นพ.ไพบูลย์ บุญญะพานิชสกุล ศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านระบบทางเดินปัสสาวะ ได้ทำการตรวจอัลตราซาวนด์ในเบื้องต้น
“ผลตรวจ Ultrasound KUB พบก้อนคล้ายนิ่ว ขนาด 2-3 ซม. อยู่บริเวณยอดกระเพาะปัสสาวะ หรือ Dome คนไข้เป็นมาพักนึงแล้วครับ เพราะมีแคลเซียมไปเกาะอยู่ และมีโอกาสสูงที่จะเป็นมะเร็ง แต่เพื่อความแน่ใจจึงให้ตัดชิ้นเนื้อเล็ก ๆ ส่งไปตรวจทางพยาธิวิทยาเพื่อยืนยัน”
นพ.ไพบูลย์ ใช้ Cystoscope ซึ่งเป็นกล้องเอนโดสโคป ที่มีลักษณะเป็นท่อยาว มีกล้องพร้อมไฟส่องตรงปลายท่อ สอดผ่านท่อปัสสาวะเข้าไปตัดชิ้นเนื้อบางส่วนออกมาตรวจเพิ่มเติมทางห้องปฏิบัติการ แล้วก็ได้รับการยืนยันว่าเป็นมะเร็งจริง ๆ ซึ่งมะเร็งที่เกิดขึ้นบริเวณ Dome ของกระเพาะปัสสาวะนั้น แพทย์มักจะทำการผ่าตัดแบบเปิด แต่คุณจอห์นถือเป็นผู้ป่วยมะเร็งกระเพาะปัสสาวะเคสแรกของโรงพยาบาลที่ได้รับการผ่าตัดด้วยเลเซอร์
“ปกติแล้วถ้าเป็นก้อนมะเร็งในกระเพาะปัสสาวะ จะทำการผ่าตัดแบบส่องกล้อง และใช้ขดลวดตัดชิ้นเนื้อด้วยกระแสไฟฟ้า แต่กรณีนี้ยากนิดหน่อย เพราะก้อนอยู่ห่างจากปากทางเข้ากระเพาะปัสสาวะเยอะ การผ่าตัดส่องกล้องมันจะเข้าไปไม่ถึงจุดนั้น โชคดีมากที่โรงพยาบาลเราใช้ PVP Greenlight Laser ในการผ่าตัดต่อมลูกหมากอยู่แล้ว จึงนำมาใช้กับกับเคสนี้ด้วย และเลเซอร์สามารถเข้าไปถึงก้อนเนื้องอกทั้งหมดนั้นได้อย่างง่ายดาย หากไม่มีเลเซอร์ อาจต้องใช้วิธีผ่าตัด ตัดบางส่วนของกระเพาะปัสสาวะรอบ ๆ บริเวณที่เป็นมะเร็ง”
นพ.ไพบูลย์ บุญญะพานิชสกุล ศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านระบบทางเดินปัสสาวะ
PVP GreenLight Laser เจ็บน้อย ไม่เสียเลือด
การผ่าตัดด้วยวิธีเลเซอร์ ไม่เหมือนกับการผ่าตัดส่องกล้องทั่วไป ดังนั้น ศัลยแพทย์จะต้องมีประสบการณ์เรื่องการใช้เลเซอร์พอสมควร นพ.ไพบูลย์ อธิบายเพิ่มเติม
“ถ้าผ่าตัดส่องกล้องโดยทั่วไปจะใช้เวลาพักฟื้น 3 วัน ถ้าเป็นการผ่าตัดเปิดก็พักฟื้น 7 วัน หรือบางรายถ้าใช้ไฟฟ้าเข้าไปตัด ไปขูด ยังไงก็ต้องพักฟื้น 3 วัน แต่ว่ารายนี้ใช้ไฟฟ้าไม่ได้ เพราะไปไม่ถึงยอดกระเพาะปัสสาวะ จึงต้องใช้เลเซอร์มาช่วย เราใช้เวลาผ่าตัดไม่ถึงชั่วโมง บาดเจ็บน้อย อาจกลับบ้านได้เลยหลังเสร็จผ่าตัด”
“แต่เนื่องจากระหว่างผ่าตัดต้องดมยาสลบ หรือบล็อกหลัง ดังนั้น เพื่อความแน่ใจก็จะให้พักฟื้นคืนนึง หลังจากนั้นก็สามารถกลับไปทำงานได้ปกติ ไม่ต้องหยุดงานนาน ซึ่งผลการผ่าตัดค่อนข้างน่าพอใจครับ คนไข้สบายกว่าเยอะมาก เลือดก็ไม่มี ปัสสาวะก็ใส คนไข้สามารถฟื้นตัวได้เร็ว กลับไปใช้ชีวิตตามปกติได้ทันทีที่เขาออกจากโรงพยาบาล”
นพ.ไพบูลย์ บุญญะพานิชสกุล ศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านระบบทางเดินปัสสาวะ
รักษามะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ไม่ให้กลับมาเป็นซ้ำ ด้วยภูมิคุ้มกันบำบัด
นพ.ไพบูลย์ กล่าวเพิ่มเติมว่า กรณีที่มะเร็งกระเพาะปัสสาวะเป็นชนิดไม่รุนแรง การรักษาก็จะทำเพียงผ่าตัดส่องกล้องเท่านั้น แต่สำหรับคุณจอห์น จำเป็นต้องให้ภูมิคุ้มกันบำบัด หรือ Immunotherapy โดยการฉีด BCG เข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ เพื่อกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ไปกำจัดเซลล์มะเร็งด้วย
“เนื่องจากมะเร็งของเขามันเป็นชนิดรุนแรง เขาเรียกว่า High grade cancer ทำให้มีโอกาสสูงมากที่จะกลับมาเป็นซ้ำ จริง ๆ กรณีนี้ถือว่ารักษาหายแล้ว แต่โอกาสที่จะเกิดขึ้นได้อีกบริเวณอื่น ๆ ในกระเพาะปัสสาวะก็ยังมีอยู่ ดังนั้น นอกจากผ่าตัดโดยการส่องกล้องแล้วเนี่ย จะต้องติดตามผลโดยการส่องกล้อง Cystoscopy เพื่อดูกระเพาะปัสสาวะของคนไข้ทุกครั้ง และให้ยา Immunotherapy ด้วย”
“ยาภูมิคุ้มกันบำบัดที่ใช้ได้ผลดีมากเลยคือ BCG มันจะช่วยลดโอกาสกลับมาเป็นใหม่อย่างมีนัยยะสำคัญ เราจะใส่สายแล้วใส่ยานี้เข้าไปเคลือบในกระเพาะปัสสาวะสักพักหนึ่ง ช่วงแรกจะทำสัปดาห์ละ 1 ครั้ง ทำ 6 สัปดาห์ หลังจากนั้นจะให้ Booster dose ทุก 3 เดือน เป็นเวลา 2 ปี”
นพ.ไพบูลย์ ฝากเน้นย้ำทุกคน ให้หมั่นสังเกตปัสสาวะเป็นประจํา เพราะเป็นวิธีที่ง่ายที่สุดในการป้องกันมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ หรือถ้าไม่แน่ใจว่ามีโอกาสเสี่ยงหรือไม่ ก็เพียงแค่มาตรวจปัสสาวะที่โรงพยาบาล เมื่อพบแล้วก็สามารถรักษาได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ ด้วยการส่องกล้อง หรือเลเซอร์ก็ได้
“ทุกเคสที่ใช้วิธีผ่าตัดส่องกล้องแบบธรรมดาได้ ก็สามารถใช้เลเซอร์ได้เช่นกัน PVP GreenLight Laser ทำกันมานาน 20 กว่าปีแล้ว ผมใช้วิธีนี้กับคนไข้ต่อมลูกหมากโต ซึ่งได้ผลเทียบเท่ากับส่องกล้องธรรมดา แต่ที่ดีกว่าก็คือ คนไข้บาดเจ็บน้อยกว่า แม้ค่าใช้จ่ายสูงหน่อยแต่มันก็คุ้มกับคนไข้”
